Nadenken over vrijheid met historica Annelien De Dijn. Zij schreef een boek over 2500 jaar geschiedenis van de vrijheid
Vrijheid is één van onze hoogste waarden, dat staat vast. Maar hoe definieer je het begrip vrijheid? Probeer eens?
Je leven zelf vorm kunnen geven, dachten ze op de redactie van Interne Keuken na wat heen en weer gepingpong. Zelf beslissingen kunnen nemen, zelf verantwoordelijk zijn.
Meer dan waarschijnlijk denk je er ook zo over, met misschien wat nuances of een toevoeging hier en daar. In essentie is vrijheid gerust gelaten worden en je zin kunnen doen - de legalisten onder ons zullen daar nog aan toevoegen: binnen de beperkingen van de wet.
Als u er ook zo over denkt, moet u 'Vrijheid, een bewogen geschiedenis' lezen, het jongste boek van historica Annelien De Dijn. Want onze opvatting over de vrijheid blijkt recenter te zijn dan je zou verwachten. De vrijheidstrijders van de Franse Revolutie - liberté, égalité, fraternité - en de uitvinders van de democratie in Athene dachten helemaal anders over vrijheid dan wij.
Meer nog: ons idee van vrijheid is voor het eerst vormgegeven door de conservatieve tégenstanders van de democratie aan het eind van de 18de eeuw. Onze vrijheid is anti-democratisch.
Opvallend is dat wij 'vrijheid' nu vaak als synoniem gebruiken voor 'democratie' (de tiranie van de meerderheid). Hoe zijn we hiertoe gekomen? En de vraag die zich opdringt tijdens de huidige coronacrisis: hoeveel vrijheid zijn we bereid op te geven in ruil voor gezondheid?