Guatemala, Brazilië, Marokko en zelfs China: ook deze landen had België ooit in het vizier om een kolonie te stichten

In zijn nieuwe boek 'Koloniaal België' blikt historisch auteur Lucas Catherine terug op de drang van België in het verleden om wereldwijd kolonies te stichten. Dat ging van Midden-Amerika, Noord-Afrika tot in China, maar enkel in Congo kregen de Belgen vaste voet aan de grond. De andere pogingen mislukten soms spectaculair.

'Il faut à la Belgique une colonie'

Het 'succesverhaal' is bekend: in 1885 kon koning Leopold II persoonlijk de hand leggen op een enorm gebied in Centraal-Afrika, wat de Congo-Vrijstaat werd. In 1909 werd dat overgedragen aan de Belgische staat die tot de onafhankelijkheid in 1960 Belgisch-Congo bestuurde.

Congo komt uiteraard aan bod in 'Koloniaal België', het nieuwste boek van Lucas Catherine, maar hij heeft ook veel aandacht voor de minder bekende pogingen tot kolonisatie vanuit ons land. Die waren er wel degelijk en al veel eerder dan toen Leopold II op de troon zat, zei Lucas Catherine vanavond in 'De wereld vandaag' op Radio 1.

Compagnie belge de Colonisation

Zo was onze eerste koning Leopold I (1831-1865) ook al erg geïnteresseerd in koloniale avonturen voor zijn nieuwe staat. Hij bleef niet bij de pakken zitten en loerde eerst naar het Griekse eiland Kreta (toen nog onder Ottomaans-Turks gezag) en Ghana in West-Afrika, maar dat bleef zonder gevolg.

Echt schot kwam er pas in de koloniale zaak toen hij de 'Compagnie belge de Colonisation' oprichtte. Die sloot in 1843 een leaseverdrag met de regering van het pas onafhankelijke Centraal-Amerikaanse land Guatemala dat een stuk grond met de naam Santo Tomas aan de Caraïbische Zee verschafte aan de Belgen.

Die Belgen stuurden effectief kolonisten naar het gebied om rijkdommen te ontginnen, maar het initiatief liep vast in tropische ziekten en een financieel debacle. Catherine heeft het over "een export van armoezaaiers" omdat vooral verarmde Vlamingen hun heil zochten in Guatemala. In 1852 gaf België de kolonie op. Enkel een kerkhof met Belgische namen herinnert aan het avontuur. Een gelijkaardige poging om in Brazilië voet aan land te krijgen, eindigde op dezelfde wijze.

Lees verder op vrtnws.be.