De uit Normandië afkomstige en gevierde Franse auteur Annie Ernaux (1940) schrijft meestal over haar eigen leven. Dit doet ze niet zonder de collectieve sociale geschiedenis erbij te betrekken en met veel oog voor de positie van vrouwen.

Rokus Hofstede vertaalde 'Les années' uit 2008, een boek waarin Annie Ernaux haar leven samenvat aan de hand van een tiental foto's en filmpjes waarin zij te zien is. Zonder dat we de foto's zien zet ze die zelfbeelden in een grotere context. De films die ze op die leeftijd heeft gezien, haar jongemeisjestijd en haar leven als getrouwde vrouw, haar kinderen, haar scheiding, haar leven na het pensioen. Maar ook hoe de herinneringen aan de oorlog al of niet aan de familietafels werden verteerd, hoe het verlangen naar vrijheid ook Frankrijk overspoelde eind van de jaren '60, welke presidenten er kwamen en gingen. De ongeschreven kennis waarmee vrouwen vroeger alledaagse klussen klaarden, hoe de dingen werden gezegd en gezongen, hoe ze zelf tot schrijven kwam.

Waarom lezen?

Ook al speelt alles vanuit Frans perspectief, veel van wat in dit boek wordt verteld is herkenbaar. Annie Ernaux slaagt erin om de veelheid en de gelaagdheid van wat mensen zich herinneren in een groter sociaal bewogen verband te brengen. Het is alsof ze de rijdende camera bestuurt langs de rails van haar eigen leven. Daarmee maakt ze van fragiele en verbrokkelende herinneringen een indrukwekkend kaleidoscopisch geheel. Met 'Les années' zet Annie Ernaux een andere toon in autofictie. En die toon valt nu dank zij de knappe vertaling van Rokus Hofstede ook in het Nederlands te genieten.

- Gudrun De Geyter (Klara)

Wie wil jij nu danken bij leven?

Op 1 november herdenken we onze overleden dierbaren. In afscheidsspeeches worden doden traditioneel bedankt..

Een dankjewel doet deugd. Voor wie het te horen krijgt. Maar ook voor wie het zegt. Er blijft zoveel onuitgesproken in een leven. Daarom lanceert verb(l)ind in november 'danken bij leven'. Zeven dichters schreven op vraag van verb(l)ind een dankbrief bij leven die iedereen kan gebruiken als persoonlijke dankbrief. Paul Demets, Yousra Benfquih, Peter Holvoet-Hanssen, Mustafa Kör, Peter Mangel Schots, Aya Sabi of Siel Verhanneman schreven zo'n dichterlijke dankbrief.

Je kan jouw exemplaar bestellen in de webwinkel van verb(l)ind. Of aan iemand cadeau geven. Of gewoon zelf in de pen kruipen....

VZW verb(l)ind organiseerde eerder al hartverwarmende initiatieven zoals 'Dichters van wacht' en 'Wachtverzachter'.

De slimste muis en het meest geliefde monster uit de kinderliteratuur spreken vanaf nu ook West-Vlaams, Gents, Antwerps, en nog 10 andere dialecten of streektalen uit Vlaanderen en Nederland. Bekende Vlamingen en Nederlanders vertaalden zelf de originele tekst naar hun eigen dialect. Via een QR-code in het boek kan je ook naar een ingelezen versie van de vertalers luisteren.

De Nederlandse tekst staat - zoals de originele - op rijm. Die rijmverzen vertalen naar het dialect leidde tot een aantal leuke spitsvondigheden met typische dialectuitdrukkingen. Dat leverde zinnen op zoals: 'Ip de punt van zin neuze zit er een kizzige wratte' in het West-Vlaams van Kowlier, of 'Knarsende kôken die iender wa kèwwen', in het Gents van Hugaert.

Lees er hier meer over.

'Als je ‘Dag liefje, met Mila gaat het goed en ik klungel lekker verder’ van Stefaan Degand leest, HOOR je het hem zo vertellen, in zijn typische stijl. Het gulpt er allemaal uit: zijn liefde voor zijn liefje, de liefde in het algemeen, lekker eten, zijn dochter… Het leven!! Je schatert én je jankt. Er zit zoveel liefde in het boek, maar ook veel verdriet: Stefaan verliest z’n moeder én kort daarna z’n vrouw, op veel te jonge leeftijd… Het rauwe van het rouwen komt hard aan, maar Stefaan gaat verder. Voor Mila, voor de liefde…En dat geklungel uit de titel klopt zo hard: het leven is ook één groot geklungel ;-).' - Heidi Lenaerts, presentator Klara

Villa Voortman is een dagcentrum in Gent waar mensen met complexe psychische problemen elkaar ontmoeten en even op adem kunnen komen. Het huis biedt hen een warme plek en de bezoekers worden er creatief gestimuleerd. Net voor de lockdown in maart resulteerde dit in de dichtbundel ‘Wanneer ik schrijf naar een ander schrijf ik naar mijzelf’. Hierin werden gedichten van tien bezoekers geselecteerd. Tien topfotografen, waaronder Lieve Blancquart en Michiel Hendrickx, maakten van elk van deze dichters een portret en deze foto's zijn ook in de bundel opgenomen. Ondertussen is het boek verschenen, de opbrengst van de verkoop gaat naar de werking van Villa Voortman.

Meer info over de dichtbundel lees je op de website van Villa Voortman.

Voor de vijfde maal op rij organiseert de Openbare bibliotheek van Kortrijk het Memento Woordfestival. Traditiegetrouw vindt dit plaats in het voorjaar maar corona zorgde voor uitstel. Onder impuls van de Letterzetter van Kortrijk en festivalcurator Anneleen Van Offel waaiert het programma met als thema 'Echo', uit in enkele kleinschalige coronaveilige evenementen:

Het programma vangt aan met ‘Het Groot Dictee heruitgevonden’, met een online editie op vrijdag 9 oktober 2020 en met een auteursprogramma op 10 oktober 2020 in Boekenhuis Theoria met festivalambassadeurs Peter Verhelst, Siel Verhanneman, Christophe Vekeman, Anneleen Van Offel en tal van andere auteurs zoals Charlotte Van den Broeck, Jens Meijen, Marieke de Maré, Valerie Tack, Eva Meijer en Femke Vindevogel.

Op 20 oktober 2020 is er in Schouwburg Kortrijk een verrassend literatuurprogramma met optredens van Peter Verhelst, Kate Dejonckheere, Asha Karami, Pauwel en er zijn uitzonderlijke crossover samenwerkingen tussen beeldend kunstenaar Bram Terryn, dichteres Siel Verhanneman en muzikant Colin Van Eeckhout (Amenra) en een voorstelling waarbij de beeldhouwer Johan Tahon op 20’ tijd een beeld assembleert op een gedicht van Peter Verhelst.

Op 20 november is er dan in Kunstencentrum Buda een screening van de bekroonde documentaire ‘Land without Border’, gebaseerd op het gelijknamige boek van de Israëlische auteur Nir Baram die in maart had moeten afreizen naar het festival. Midden-Oostenexpert Brigitte Herremans gaat achteraf via Zoom live in gesprek met Nir Baram en festivalcurator Anneleen Van Offel.

Surf naar de website van het festival www.mementowoordfestival.be voor de meest actuele updates van het programma.
Illustraties: Flore Deman

Van 3 oktober tot en met 10 oktober vindt de De Week van het Nederlands plaats, een week waarin je kunt deelnemen aan lezingen, debatten, workshops en voorstellingen rond taal, het Nederlands en aanverwante thema's. Tijdens deze zesde editie wordt scherp gesteld op de veelzijdigheid van het Nederlands. De Taalunie en Vlaams-Nederlands huis deBuren nemen het initiatief en brengen tientallen partners samen voor een onvergetelijke week. Het volledige overzicht van activiteiten tijdens de Week van het Nederlands vind je op de website, maar dit zijn enkele hoogtepunten:

* Beluister en bekijk Mond Vul Tale, het poëtische nummer dat ambassadeurs Wannes Cappelle en Radna Fabias maakten als ambassadeurs van de Week van het Nederlands.

* Op 3 oktober gaat de week van start met een COVID-proof lanceringsdag! Op Radio 1 en NPO 1 zwengelen Jan Hautekiet en Frits Spits het debat over het Nederlands aan tijdens De Taalstaat. In Rotterdam en Antwerpen gaan parallel twee talkshows over literair vertalen door, met o.a. Tom Lanoye en Carmien Michels. In Antwerpen eindigt de dag met de startshow van de Week van het Nederlands, met o.a. Wannes Cappelle, Radna Fabias, Seckou, Ellen Deckwitz en Frederik Willem Daem.

* Wandel op 2, 3 en 4 oktober mee met Eén, twee, marsj en ontdek het Antwerpen van Paul van Ostaijen en het multimediale project Besmette Stad.

* Ga op 8 oktober lunchen bij de KANTL bij een lunchlezing van hoogleraar Wim Vandenbussche over het thema ‘Heeft het Nederlands nog een toekomst?’

* Op 9 oktober vindt De Schrijfwijzen plaats, ofwel het Groot Dictee Heruitgevonden. Schrijf je in om deel te nemen in een Vlaamse bibliotheek.

* Schrijf een brief aan je favoriete Nederlandstalige auteur of personage en win een rondleiding achter de schermen van het Letterenhuis.

* Doe mee aan de Grote Buurtaalquiz en toon je kennis over taal- en cultuurverschillen tussen Vlaanderen en Nederland.

'Doe je zin. Smijt je nog meer voor de dingen die je echt wil doen. Durf!' maant Gerda Dendooven haar vijftien jaar jongere zelf aan. Wel, in 2006 deden een handjevol redacteurs bij Creatief Schrijven vzw hun verdomde zin: ze stampten een tijdschrift uit de grond. Vijftien jaar later wil VERZIN haar lezers nog steeds aan het schrijven zetten, en dat viert ze met een dubbeldik jubileumnummer.

David Mitchell bijt de spits af. In een kloek auteursinterview vertelt de Britse schrijver over zijn nieuwste roman Utopia Avenue. We blikken terug op het diepe en minder diepe verleden en halen auteursinterviews met Mustafa Kör, Christophe Vekeman, Renate Dorrestein, Gerda Dendooven, Peter Verhelst en Colson Whitehead uit de tijdscapsule. Het zijn stuk voor stuk mooie tijdsdocumenten geworden.

Er is nog meer. Speciaal voor dit nummer stelde Ronald Giphart een uniek schrijverslexicon samen. Verder zochten we uit hoe het sommige jonge wolven – Yousra Benfquih en Annet Schaap om er twee te noemen – van weleer verging, vertellen twee VERZIN-lezers over hun eigen creatieve ambities en spraken we met de man die zich middels zijn liefde voor taal onmisbaar heeft gemaakt op de redactie.

15 jaar VERZIN ligt vanaf oktober in de rekken. Voor het nagelbijtende vervolg van deze jubileumeditie is het wachten tot de Indian Summer van 2035.

tekst: Dimitri Bontenakel, hoofdredacteur VERZIN