In de kijker

'Doe je zin. Smijt je nog meer voor de dingen die je echt wil doen. Durf!' maant Gerda Dendooven haar vijftien-jaar-jongere zelf aan. Wel, in 2006 deden een handjevol redacteurs bij Creatief Schrijven vzw hun verdomde zin: ze stampten een tijdschrift uit de grond. Vijftien jaar later wil VERZIN haar lezers nog steeds aan het schrijven zetten, en dat viert ze met een dubbeldik jubileumnummer.

David Mitchell bijt de spits af. In een kloek auteursinterview vertelt de Britse schrijver over zijn nieuwste roman Utopia Avenue. We blikken terug op het diepe en minder diepe verleden en halen auteursinterviews met Mustafa Kör, Christophe Vekeman, Renate Dorrestein, Gerda Dendooven, Peter Verhelst en Colson Whitehead uit de tijdscapsule. Het zijn stuk voor stuk mooie tijdsdocumenten geworden.

Er is nog meer. Speciaal voor dit nummer stelde Ronald Giphart een uniek schrijverslexicon samen. Verder zochten we uit hoe het sommige jonge wolven – Yousra Benfquih en Annet Schaap om er twee te noemen – van weleer verging, vertellen twee VERZIN-lezers over hun eigen creatieve ambities en spraken we met de man die zich middels zijn liefde voor taal onmisbaar heeft gemaakt op de redactie.

15 jaar VERZIN ligt vanaf oktober in de rekken. Voor het nagelbijtende vervolg van deze jubileumeditie is het wachten tot de Indian Summer van 2035.

tekst: Dimitri Bontenakel, hoofdredacteur VERZIN

Silvie Moors: 'DE DAGEN is een literaire organisatie die wereldliteratuur deelt op kwetsbare plekken. Zo lezen we elke dag wel ergens samen. In een ziekenhuis, in een psychiatrisch centrum, een buurthuis, de gevangenis… Wij bewegen ons het liefst waar schoonheid minder evident is, waar er nood is aan licht en verbinding.

In dit nieuwe tijdperk van afstand houden, blijven we samen komen. In kleine groep, met de nodige afstand en met mondmaskers. En nog steeds met bijzondere verhalen en gedichten. Die teksten vormen de basis van onze verbondenheid. We lezen ze, soms twee, drie keer hardop en delen dan gedachten en gevoelens. En natuurlijk denkt niemand hetzelfde over die ene tekst. Op het einde van zo’n sessie gaan we allemaal anders naar huis.'

Samen Lezen Online

Wie in quarantaine verblijft, wie het ziekenhuis of psychiatrisch centrum niet kan verlaten, wie geen zin heeft om de tram te nemen of om samen te komen met een mondmasker op, die kan deelnemen aan Samen Lezen Online. Elke woensdag van 11 tot 12 uur. Meelezen is gratis, je schrijft je wel in. Het is anders, maar het is even warm.

Reserveren: dedagen.eventbrite.be

Op zaterdag 10 oktober 2020 neemt het literaire festival 'Het Betere Boek' de Gentse binnenstad in. De curatoren Nadia Dala en Omar Ba stelden een programma samen met aanwezigheid van auteurs op verschillende locaties in de stad. Thema voor deze 10e editie is 'Ontdenk Afrika' en nodigt uit onze blik op Afrika te ontgiften. Op de verschillende halteplaatsen maak je kennis met de rijkdom en diversiteit van de literatuur van en over Afrika.

Grensoverschrijdende literatuur

'Ontdenk Afrika' maakt tabula rasa. ‘Dat betekent dat we ons losmaken van zoveel mogelijk vooropgestelde meningen over schrijvend talent en literatuur uit Afrika, zowel positieve als negatieve,’ zeggen curatoren Omar Ba en Nadia Dala die universele literatuur centraal stellen: ‘We gaan op zoek naar teksten die de geografische en mentale grensposten overstijgen.’

Het Betere Boek doorkruist daarbij het hele Afrikaanse continent: van Noord naar Zuid en van Oost naar West: ‘Landen als Marokko, Angola, Ivoorkust, Zuid-Afrika staan allemaal op gelijke voet’, aldus Dala en Ba.

Meer info over de auteurs en de boeken die aan bod komen, is te vinden op Het Betere Boek.

Het nieuwe theaterseizoen gaat van start en de theaterhuizen zijn uiterst creatief om acteurs en publiek in één ruimte samen te brengen volgens de afstandsvoorschriften. Een belangrijke maar minder zichtbare schakel in de gehele productie is die van de auteur van de theaterteksten. Tijd om er één in de schijnwerpers te zetten.

Joachim Robbrecht

Joachim Robbrecht is theaterauteur, performer, regisseur en redactielid van podiumkunstentijdschrift Etcetera. Hij schrijft teksten met onder anderen Sarah Moeremans voor NTGent, werkt daarnaast met collectieven als Dood Paard en de Warme Winkel en maakt regelmatig voorstellingen onder eigen vlag.

‘Momenteel leg ik samen met co-auteur Artun Alaska Arasli de laatste hand aan een tekst voor een oratorium - een compositie voor koor en solisten met instrumentale begeleiding. De tekst is een meditatieve evocatie van een zeereis, geschreven op uitnodiging van Silbersee, een Amsterdams muziektheatergezelschap dat innovatief muziektheater en opera brengt. De eerste opvoering is op 11 december in Apeldoorn, Nederland.’

Door de coronacrisis werden twee premières van voorstellingen waarbij hij betrokken was geschrapt en schrijven was in die eerste maanden het laatste waar hij aan toe kwam. 'Om rust te vinden ben ik veel gaan lezen als voorbereiding op het werk aan het oratorium. In de avonden las ik klassiekers waar de zee een centrale rol in speelt zoals Ulysses van James Joyce en Moby Dick van Herman Melville. Het prachtigste boek dat ik deze lente ontdekt heb is Fernand Braudel's driedelige geschiedenis van de Middellandse Zee, een echte aanrader voor liefhebbers van geschiedenis.’

Tijdens een klasopvoering van Wilhelm Tell ontdekte Joachim zijn interesse voor theater. ‘We moesten om beurten een stukje voorlezen om naar de hoofdrol te dingen. Het was de eerste keer dat ik een toneelstuk luidop voorlas, met mijn klas als publiek. Ik ontdekte toen dat ik daar enorm van genoot om al improviserend en lezend vorm te geven aan zo’n karakter en het ook een beetje kon, hoewel ik er nooit voor had geoefend, dus dat was ‘de vonk’. Overigens heeft het dan nog tot mijn tweeëntwintigste geduurd voor ik bedacht dat ik dat ook echt professioneel kon gaan doen. Theater had zo een aura voor me dat ik waarschijnlijk dacht dat je een soort halfgod moest zijn om het te mogen doen.’

Het mooiste zijn die momenten in een repetitie die je even het gevoel geven dat je in een geweldige voorstelling zit, maar waarvan je weet dat ze onherhaalbaar zijn of nooit meer zo intens goed zullen zijn.

Lees het volledige interview met Joachim Robbrecht op de site van Etcetera.

Tommy Vaerewijck en Hilde De Rore zijn de gloednieuwe eigenaars van boekhandel ’t Oneindige Verhaal in Sint-Niklaas, een boekenparadijs met maar liefst drie verdiepingen. Toen de vorige eigenaar ermee stopte, begon voor hen het avontuur.

'We zijn zo gelukkig dat we deze eenmalige kans met beide handen hebben vastgegrepen', aldus Hilde, die als auteur (pseudoniem Ilyo Hansen) een oude droom verwezenlijkt zag. 'Het is een uitdaging die ik zonder het partnership en enthousiasme van Tommy nooit had aangedurfd. Voor hem was het niet vanzelfsprekend. Hij is fotograaf. Voor hem zegt een beeld meer dan duizend woorden. Het is ook dankzij hem dat we de focus enigszins hebben verlegd. De winkel heeft nu een uitgebreide keuze aan foto- en natuurboeken en een ruime verzameling strips en graphic novels. Ook in de muziekafdeling kan je snuisteren tussen een gedurfd aanbod vinylplaten.'

Op de benedenverdieping, onlangs omgedoopt tot ‘Kerkhof der vergeten boeken’ ter ere van Carlos Ruiz Zafon, kan je tussen reisboeken en ramsj aanbieding, genieten van een koffie, thee of frisdrank.

'Sinds de coronalockdown hebben we zoals iedereen in het vak onze evenementenkalender met signeersessies en voorstellingen volledig moeten schrappen', zegt Tommy. 'Ook wij hebben rondgereden met de wagen en de fiets om mensen te bevoorraden. Maar we kunnen nu best stellen dat we ons geen dankbaarder verkoopartikel hadden kunnen inbeelden. Mensen lezen een pak meer dan voorheen of hebben zelfs het lezen herontdekt. Sommige klanten lijken wel boeken te verslinden en dat brengt ons bij een bijzondere klant. Als kind werd haar het lezen verboden. Nu is ze al jaren één van onze beste en trouwste bezoekers.'

Zomer-leestips?

'Vermits het aanbod oorlogsboeken bij ons sterk vertegenwoordigd is, tippen we deze zomer 'De rattenlijn' van Philippe Sands, het verhaal over de nazivluchteling Otto von Wächter dat leest als een thriller. Op gebied van fictie is Lucinda Riley en 'De vlinderkamer' onze leestip. Niet zozeer uit persoonlijke interesse, maar omdat al haar boeken een groot deel van onze klanten heeft geholpen om de coronaperiode te overbruggen. Mensen wilden zich niet verdiepen in onderwerpen die ruimschoots in nieuwsberichten aan bod kwamen. Lezers verlangden ernaar om weg te dromen in een wereld van romantiek, mysterie en intrige.'

deBuren is een Vlaams-Nederlands huis voor cultuur en debat, dat de culturele uitwisseling tussen Vlaanderen en Nederland bevordert. Vanuit hartje Brussel biedt deBuren een forum voor cultuur, samenleving en politiek van de Lage Landen.

Sinds 2012 organiseert deBuren iedere zomer met een groep jonge, getalenteerde schrijvers twee weken een schrijfresidentie in Parijs, in het prachtige huis van stichting Biermans-Lapôtre. Daar leren ze over de grenzen heen elkaars werk en ideeën kennen, werken ze aan nieuw materiaal en gaan ze in gesprek met gastsprekers uit het literaire veld en het medialandschap.

Deze negende editie was door de coronacrisis net iets anders dan de voorgaande jaren, maar gewapend met mondmaskers konden de residenten zich toch laten inspireren door de stad, elkaar en vooraanstaande sprekers. Op deBuren.eu vind je een sfeerverslag van hun ontmoetingen met Tom Lanoye, Heleen Debruyne, Gloria Wekker, Manon Uphoff en Iris van Vliet.

Om zich kandidaat te stellen schreven allen een tekst geïnspireerd door Multatuli’s zoektocht naar waarheid. Samen met de nieuwe teksten die ze schreven in Parijs, verschijnen ze in de loop van 2020 en 2021. En noteer alvast 17 oktober, want op die avond presenteren de deelnemers zichzelf en hun teksten tijdens het online huiskamerfestival ‘Alle 18 goed’.

Editie 2021

Ben of ken je iemand onder de 30 die ook mee wil op schrijfresidentie? In december lanceert deBuren de oproep voor de tiende editie. Schrijf je in en treed in de voetsporen van onder anderen Lize Spit, Nina Polak, Rebekka de Wit en Marieke Lucas Rijneveld.

Op de foto de schrijfresidenten van 2020: Anne Bosveld, Anne-Goaitske Breteler, Annemieke Dannenberg, Babeth Fonchie, Bart Decroos, Betül Şefika, Chris Lomans, Ellis Meeusen, Elsbet De Pauw, Emma Wiersma, Esha Guy Hadjadj, Jens Meijen, Johannes Decat, Jordi Lammers, Marie Borremans, Pelumi Adejumo, Shimanto Reza en Tessel Veneboer
© Marianne Hommersom

In dit essayistisch boek schetsen Vlaamse en Nederlandse pennen de wereld van de Lage Landen, 75 jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog.

Toen op 8 mei 1945 de wapens in Europa eindelijk zwegen, konden België en Nederland de draad weer opnemen, de trauma’s van de bezetting opmeten en aan de heropbouw van het land beginnen. Instellingen en structuren als de sociale zekerheid, de Benelux, NAVO, Europese Unie en de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens zagen het levenslicht. Maar veel van wat toen in de steigers werd gezet, ligt nu, een mensenleven later, onder vuur.

Hoe staan de Lage Landen ervoor, 75 jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog? En welke richting gaan ze uit? Daar biedt 'Nulpunt 1945. Een mensenleven later' een antwoord op. Het resultaat is een rijke verzameling van prikkelende verhalen, scherpe analyses en verrassende beschouwingen.

Herbeluister hoofdredacteur Luc Devoldere over het boek op Klara.

Johan Vandenbroucke, zaakvoerder van De Zondvloed:

'Jarenlang schreef ik als journalist (vooral voor De Morgen) over literatuur. Mede door de liefde voor het boek koesterde ik ook de droom om een boekhandel te beginnen, een winkel met een ruim en ‘tijdloos’ aanbod, met focus op de literaire auteur, van wie niet alleen de laatste titel maar, zo mogelijk, het volledige nog leverbare oeuvre in voorraad moest zijn.

In 2008 begon ik, samen met twee vrienden, dan maar meteen met twee winkels, een in Mechelen, een tweede in mijn geboortestad Roeselare. Als naam opteerden we voor ‘De Zondvloed’, een knipoog naar de roman van onze lievelingsschrijver Jeroen Brouwers, maar ook een naam die een zekere overvloed suggereert.

De Zondvloed biedt niet alleen nieuwe titels aan, maar ook een ruime keuze aan tweedehandsboeken, ramsj of koopjes. Alles in één winkelpand (met twee verdiepingen), geselecteerd vanuit dezelfde criteria: focus op literatuur, filosofie, geschiedenis en andere serieuze non-fictie. Daar bovenop is er een koffiebar, waar heel vaak activiteiten plaatsvinden: boekpresentaties, lezingen en interviews met schrijvers.

Bijzondere klanten? Jazeker, in alle betekenissen van het woord. Anekdoten over de ideale klant hebben soms ook een droevig kantje. Zo bijvoorbeeld de klant die na een lange ziekte hoopte dat hij nog eens in de boekhandel kon komen snuisteren, of de oud-journalist die jarenlang op donderdagavond kwam kuieren tussen de boeken en opeens, daartoe gedwongen door ouderdomsziekte, zijn hele bibliotheek aanbood om ze tweedehands opnieuw aan te kopen en vervolgens weer aan te bieden.

Mijn boekentip voor deze zomer? ‘De onbevlekte’ van Erwin Mortier. Zoals zijn schitterende debuut ‘Marcel’ is het een prachtig geschreven verhaal over de onontkoombaarheid van het familieverleden. Mij zal het boek ook altijd aan de lockdown doen denken. Zoals vele collega-boekhandelaren kwamen we die door met mailbestellingen verwerken - in allerijl waren we met een webshop, www.dezondvloed.store, begonnen - en dagelijkse leveringen aan huis. Het pas verschenen boek van Mortier was één van de sellers, ook al omdat de auteur een flink aantal exemplaren gesigneerd had voor de onafhankelijke boekhandels. Een mooi voorbeeld van hoe boekhandel en auteur voor elkaar een meerwaarde kunnen zijn.