HEEFT ONS LEVEN ÜBERHAUPT WEL ZIN?
“Sommige mensen lijken de wetten van nature in zich te hebben. Ze hebben geen boeken gelezen en toch een mening, een overtuiging, een idee over hoe de wereld in elkaar hoort te zitten. Ze zijn overtuigd van hun gelijk en hoeven nergens op te zoeken hoe ze over iets moeten denken. Ik begreep niet hoe dit mogelijk was.” (Palmen, 1993, p. 29) Zo klinkt één van de vele intrigerende citaten die schrijfster Connie Palmen neerpende in haar debuutroman ‘De wetten’. Protagonist Marie Deniet neemt ons hierin mee op ontdekkingsreis en laat ons tussen de verhaallijn door proeven van haar fascinerende gedachtegang. Marie gaat op zoek naar bepaalde wetten; zogenaamde regels die haar leven betekenis zullen geven. Ze denkt antwoorden te kunnen vinden bij zeven mannen die ze doorheen het verhaal leert kennen. Elk hoofdstuk ontmoet ze een andere man en wordt ze overladen met nieuwe filosofische inzichten. Ik begon voornamelijk met lezen wegens mijn eigen grote interesse voor filosofie, maar uiteindelijk was het Palmens verfijnde schrijfstijl die me overhaalde om haar roman verder te verslinden.
Universele wetten als toegangskaartje tot een nuttig bestaan…
Maries zoektocht naar een betekenis in het leven is een, althans voor mij, zeer herkenbaar probleem. Geleidelijk en vrijwel onbewust sluipen er vaak grote vragen binnen bij een mens. Vragen die variëren van ‘Wat wil ik in mijn leven bereiken?’ tot ‘Hoe zit de wereld in elkaar?’. In het verlengde daarvan besluit Marie dat ze een existentialist is: er bestaat helemaal geen universele drijvende kracht. Met oog op zelfverwezenlijking, moet ze haar absolute vrijheid omarmen. Ze moet zelf instaan voor haar keuzes en de verantwoording daarvan dragen. Deze ontdekking zet je als zoekend individu in de hedendaagse maatschappij enorm aan het denken. Heeft het leven wel zin? En zo ja, zijn er überhaupt universele wetten die ons de toegang tot deze ‘zin’ verlenen? Het boek bruist van dit soort discussieonderwerpen, zonder dat de schrijfster een alwetend antwoord meegeeft. Voor wie zich kan identificeren met Marie en haar zoektocht, wordt het boek enorm realistisch, wat het op zijn beurt weer fascinerend maakt.
Qua schrijfstijl heeft Palmen ook allesbehalve tekortgedaan. Dit is volgens mij de reden waarom het boek over het algemeen zo goed scoort. Het is noch spannend, noch grappig. Het verhaal heeft geen duidelijk onderwerp of scherpe verhaallijn. Het is weinig fantasierijk en het heeft geen ophelderend einde. En toch, ondanks al dit, slaagt Palmen erin om haar lezers te blijven interesseren, puur op basis van haar kernachtige schrijfstijl. Aan de hand van vergelijkingen, verwijzingen naar filosofen en prachtige quotes, probeert ze te schetsen wat er allemaal in Maries hoofd omgaat. Sommige pagina’s moet je enkele keren opnieuw lezen. Niet omdat het moeilijk geschreven is, maar omdat je niet alleen wil weten wat er staat, je wil het begrijpen en je wil het voelen.
Hoewel ik me ervan bewust ben dat niet iedereen filosofisch getinte onderwerpen kan appreciëren, beschouw ik Palmens werk toch als een klassieker dat je gelezen moet hebben. Het geeft enerzijds een duwtje in de rug aan wie op zoek is naar antwoorden op de grote levensvragen en anderzijds verruimt het de geest voor zij die hier nog nooit bij stil hadden gestaan. In beide gevallen laat de beschreven inhoud je geen moment los, zelfs al leg je het boek aan de kant.
25 jaar geleden verscheen De wetten, een van de succesvolste literaire Nederlandse debuutromans aller tijden. Binnen een jaar werden er meer dan 400.000 exemplaren van verkocht, en het boek kende een internationale zegetocht: het won het Gouden Ezelsoor voor het bestverkochte literaire debuut, werd vertaald in 25 landen, werd verkozen tot European Novel of the Year 1992 en werd genomineerd voor de International IMPAC Dublin Literary Award.
Na 25 jaar is De wetten, Connie Palmens sublieme roman over een vrouw die in zeven jaar tijd zeven mannen ontmoet, nog altijd een reeks liefdesgeschiedenissen en tegelijk een unieke bildungsroman.
Na De wetten schreef Connie Palmen (1955) nog vijf andere romans, een novelle, essays en het Logboek van een onbarmhartig jaar.
Na 25 jaar is De wetten, Connie Palmens sublieme roman over een vrouw die in zeven jaar tijd zeven mannen ontmoet, nog altijd een reeks liefdesgeschiedenissen en tegelijk een unieke bildungsroman.
Na De wetten schreef Connie Palmen (1955) nog vijf andere romans, een novelle, essays en het Logboek van een onbarmhartig jaar.
Wat anderen schrijven over dit boek
Uw recensie werd succesvol toegevoegd