Ik heb het korte verhaal Lijmen gelezen in een mooi verzorgde uitgave van Het Laatste Nieuws die eerst het verhaal Kaas bevat en vervolgens Lijmen.
Door het archaïsche taalgebruik vond ik deze novelle toch moeilijker te lezen dan Kaas, die leest alsof het gisteren geschreven is.
Handel en commercie: het is je ware volksverlakkerij.
Dat is de boodschap die ik meeneem uit dit hoogtepunt van de Vlaamse schrijver Willem Elsschot.
Willem Elsschot was in het echte leven ook reclameman, was zelf zakenman, naast schrijver en dichter. In het duo Boormans-Laarmans in de romans Kaas en Lijmen zit in beiden een beetje Elsschot. In Kaas is Laarmans misschien de meest gevoelige, de romantische, en ook de meest burgerlijke. Hij keert terug naar het klein-burgerlijke leven dat hij leidde. Hij beseft dat het nog zo slecht niet is. Boormans staat voor het meer nuchtere en realistische, voor verstand en nuchtere taal. Willem Elsschot is beide: dichter en romanticus en zakenman en nuchter. De dichter houdt de zakenman in het het gareel of houdt de zakenman de dichter onder de knoet? In Lijmen is Laarmans geëvolueerd naar een vlotte prater, net als Boormans. Het boek Lijmen is in feite een lange monoloog.
En hoewel Laarmans de meest 'gevoelige' is van de twee, dient hij wel de lastigste klus te gaan doen: het geld gaan incasseren bij de gefrustreerde mevrouw Lauwereyssen. En ook Boormans houdt het nadien voor bekeken omdat hij te veel last krijgt van het in de knoei zitten. Laarmans is echter gegroeid want Boormans ziet in hem een volwaardige opvolger.
Realisme - idealisme: het is een tegenstelling, een dualiteit bij de schrijver waar hij moeilijk mee overweg kan. Schrijven - zaken doen: ze concurreren met elkaar. Soms overweegt de een dan weer de ander. Willem Ellsschot is beide, soms neemt de ene de overhand, dan weer de ander.
Accepteren dat deze dualiteit bestaat is makkelijk gezegd, maar nog niet zo makkelijk in de praktijk gebracht. Het kan leiden tot een onrust, erin berusten zonder rust. Accepteren dat de ene keer het ene zal overheersen, op een ander moment het andere. Dat is mens zijn.
Lijmen ; Het been
Willem Elsschot
Fictie
Gelezen? Geef jouw waardering
De jonge en onbezonnen Laarmans leert de gehaaide Boorman kennen. De twee mannen smeden een pact en Laarmans laat zich overtuigen om zijn naam te veranderen in Teixeira de Mattos. Samen geven ze het Wereldtijdschrift uit, voluit Algemeen Wereldtijdschrift voor Financiën, Handel, Nijverheid, Kunsten en Wetenschappen. Laarmans en Boorman zoeken gewillige afnemers voor hun veredelde reclameblad. Ze smeren hun enorme hoeveelheden van het Wereldtijdschrift aan. Alles loopt redelijk voorspoedig tot ze honderdduizend exemplaren verkopen aan de firma Lauwereyssen, een zaak in keukenliften geleid door een kordate vrouw met een handicap aan een van haar benen. De vrouw voelt zich bekocht en bij Laarmans neemt de wroeging toe. In Het Been krijgt ook Boorman last van scrupules. Hij probeert zijn geweten te zuiveren.
Wat anderen schrijven over dit boek
Uw recensie werd succesvol toegevoegd
Kom erbij en lees mee.
Begint het te kriebelen?
Goesting om jouw boekenkast aan te leggen?
Laat het leesplezier beginnen!