Wat heb ik genoten van deze novelle. Fantastisch geschreven, scherp, helder en met humor.
Deze korte roman verscheen in 1933 en werd de doorbraak van de Vlaamse schrijver. Het leest alsof het gisteren geschreven is.
Ik heb het verhaal gelezen in een zeer verzorgde uitgave van Het Laatste Nieuws, uitgegeven met een licentie van Uitgeverij Athenaeum - Polak en Van Gennep te Amsterdam.
Op pagina 11 staat een lijst met 'PERSONAGES'. Zeer handig voor de lezer. Mag in elk boek staan.
De belangrijkste personages zijn Frans Laarmans, de hoofdpersoon. De moeder van Laarmans die dementerend en stervend is. Dokter Laarmans en broer van Frans en dan mijnheer Van Schoonbeke, vriend van de broer van Frans en de schuld van alles.
Het begint allemaal met Frans die schrijft over het levenseinde van zijn moeder. Zijn moeder is gestorven. Ze was kinds en woonde in bij zijn oudste zuster die goed was voor haar.
Om haar bezig te houden gaf ze haar aardappelen te schillen.
'Toen zij niet meer schillen kon, omdat handen en ogen niet goed meer samenwerkten, toen gaf mijn zuster haar wol en kapok te pluizen dat door het beslapen tot harde nopjes verworden was. Het maakte veel stof en moeder zelf was een en al pluis, van kop tot teen.
Zo ging het maar steeds door, bij nacht zowel als bij dag: dommelen, pluizen, dommelen, pluizen.'
Zo was moeder steeds bezig maar deed eigenlijk niets.
'En daar af en toe een glimlach doorheen. God weet tot wie.'
Een beetje zoals Frans in de kaashandel die hij opzet. Hij is druk in de weer maar bereikt niets. Steeds bezig met zijn zaak uit te bouwen maar ondertussen liggen tienduizend kaasbollen stil te stinken in de kelder.
Frans Laarmans en zaken doen. Het is geen combinatie.
Op de begrafenis van zijn moeder maakt Frans kennis met mijnheer Van Schoonbeke, een vriend van zijn broer met wie hij zaken doet. Kort daarna stelt Van Schoonbeke Frans voor om in zaken te gaan. Kaaszaken. Winstgevend. Frans gaat er voor. Hij wil eindelijk als eenvoudige klerk ook wel eens iemand worden. Dit is zijn kans. Hij neemt tijdelijk ontslag van zijn kantoorbaan om zijn kaashandel uit te bouwen. Maar het ligt hem niet. Van in het begin wordt al duidelijk dat handel en de gevoelige persoonlijkheid van Frans niet goed samen gaan.
Op alle momenten die er toe doen, zwijgt Frans. Van Schoonbeke prest hem om in de kaashandel te gaan, de Hollander Hornstra geeft hem een contract. Zijn vrouw ontdekt thuis onmiddellijk een zeer nadelige formule voor hem in het contract. Het is zijn zoontje Jan die uiteindelijk een hele kist volvette Edammers verkoopt, 27 bollen.
Van kaasdroom en kaasfilm over kaasonderneming en kaashandel tot kaasbeproeving en kaasellende. Wat blijft is een grote kaaswond zoals een stinkende en etterende volvette Edammer kaasbol.
Over dromen, hoop, ontgoocheling en desillusie.
Kaas
Willem Elsschot
Fictie
Gelezen? Geef jouw waardering
Na de dood van zijn moeder wil Frans Laarmans een nieuw leven beginnen. Hij meldt zich ziek en begint een agentschap in Edammer kazen. Alle onderdelen van het nieuwe beroep krijgen zijn volle aandacht, behalve de verkoop. Aan het eind van het verhaal gaat hij maar weer naar zijn oude kantoor, met twintigduizend kilo kaas in het pakhuis.
Niet zonder ingehouden humor laat Elsschot het noodlot op strakke, klassieke wijze zijn werk doen. Zijn programmatische inleiding is zo mogelijk nog klassieker.
Wat anderen schrijven over dit boek
Uw recensie werd succesvol toegevoegd
Kom erbij en lees mee.
Begint het te kriebelen?
Goesting om jouw boekenkast aan te leggen?
Laat het leesplezier beginnen!