Ramsey Nasr, stadsdichter van Antwerpen in 2005 tot en met Gedichtendag 2006 en van 2009 tot 2013 de Nederlandse Dichter des Vaderlands, is een geëngageerde alleskunner: dichter, proza- en theaterschrijver, librettist, acteur, regisseur, enz. Hij won al vele prijzen en heeft een klare kijk op en een duidelijke mening over de maatschappij waarin we nu leven. De drie essays die hij in dit boek bundelt, komen voort uit zijn persoonlijke worsteling met het afgelopen jaar sinds de eerste lockdown nadat het coronavirus uitbrak. In het laatste deel probeert hij een richting aan te geven om uit de moeilijke knoop te geraken waarin Nederland en bij uitbreiding de wereld is beland. Duidelijk is dat ons leven radicaal omgegooid zou moeten worden. Het perspectief is duidelijk Nederlands maar uiteraard ook toepasbaar op de Belgische context. De auteur verstaat de kunst de juiste woorden te gebruiken voor veel dingen die we al (moeten) weten en ze in dergelijk radicaal essay om te zetten. Een mustread!

De fundamenten. Door Ramsey Nasr.

Ramsey is een alleskunner en hij kan alles even goed. Dichten, acteren (Ischa!), een Wonderkamer inrichten (zie: DWDD), schrijven, denken én ons een schop onder de kont geven (als Dichter des Vaderlands bijvoorbeeld). Ik ben fan.

In De Fundamenten doet hij een beetje van dit alles, maar in feite doet hij niet veel. Dat is niet waar natuurlijk maar ik refereer aan wat hij zelf vaker zei in interviews naar aanleiding van deze bundeling van 3 essays: hij schrijft niets nieuws, niets wat niemand van ons zelf niet had kunnen weten, denken, opzoeken. En toch.

Toch geeft hij ons een ferme schop onder onze kont, raakt ons in hoofd, hart en ziel. Doordat de 3 essays apart in de tijd gesitueerd zijn (maart 2020, september 2020 en januari-februari 2021) krijgen we een evolutie in de situatie en in Nasr’s denken. Hoewel, een evolutie… Ramsey Nasr blijkt als één van de weinige mensen het gevoel/idee dat we als mensheid quasi collectief deelden tijdens de eerste lockdown (namelijk: dit kan zo niet verder, er moet iets gebeuren) vast te hebben gehouden. Niemand kan er omheen dat hij gelijk heeft, maar quasi niemand heeft het er nog over of durft er zijn nek nog voor uit te steken. Nasr durft.

En hoewel hij geen nieuwe informatie verschaft is De fundamenten toch een sprankelend, urgent, ogen-openend boekje. Omdat niemand de informatie zoals Ramsey kan verzamelen, uitleggen, begeesteren, vorm geven. Kunstig vorm geven. Kunst gaat de wereld niet redden maar in De Fundamenten komt ze toch dicht in de buurt.

Dit boek is geen aanklacht, noch pamflet of klaagzang. Het is een oproep ‘om in de regen te staan en elkaar aan te kijken.’