Dat Spit een verhaal kan vertellen staat buiten kijf. Dat ze daar 200 pagina’s te lang over doet is bij mij persoonlijk ook een feit.
Ze heeft heel vaak mooie observaties en schrijft die in prachtige zinnen neer. ‘p46 vb: …en wist: deze meisjes hebben hun hele leven met meisjes opgetrokken. Zij zijn fijn geslepen. Ik niet, ik heb een botte punt’. Ze treft mooi de sfeer van warme, landerige én te lange zomervakanties in een klein landelijk dorp en de verveling die daar mee gepaard gaat.
Het is ook een interessant thema. Wat doet dat met een kind om op te groeien in een gezin dat alles behalve doorsnee is. Met een moeder die drinkt, een zus die psychisch niet in orde is, een vader die zijn elfjarige dochter een klaar hangende strop toont en voor de rest ook al niet erg opvoedend aanwezig is.
Haar personages zijn soms erg mooi getekend, anderzijds komen ze vreemd over. Het lijkt me erg ongelooflijk dat een kind van elf (op p18) zo onbewogen en koel blijft wanneer haar vader zich een strop om zijn hals legt. Anderzijds vond ik de strop als symbool wel goed gevonden omdat de hele jeugd van Eva als een strop om haar hals ligt. Haar enige vrienden zijn de jongens waar ze mee opgroeit in haar dorp. Pim die ronduit een schoft en wreedaard is, Laurens een meeloper. Zelfs rekening houdend met de drang naar erotische avonturen van pubers lijkt het me dat niet mogelijk dat 14-jarigen zo manipulatief zijn dat ze er in slagen om elk meisje seksueel te intimideren zonder dat het op dat kleine dorp geweten zou zijn.
Het is allemaal wat te véél in het boek waardoor ik als lezer snel een gevoel van gewenning kreeg. Het meeste emotie roept Spit bij mij op in de scènes waarin Eva vertelt over/ zich bevind in haar gezinssituatie.

"Het smelt” is een populaire roman in Vlaanderen. Ik begon dan ook met hoge verwachtingen aan het verhaal.

In de eerste plaats bouwde Lize Spit haar debuutroman heel traag op. Naar mijn mening zelf iets té gedetailleerd. De ruwe ellende die het hoofdpersonage Eva De Wolf meemaakte is echt wel tragisch. Dat riep soms te veel vragen op.

Verder koos Spit voor een afwisseling van tragische herinneringen en hedendaagse acties. Na een tijd werd dat wel moeilijk te volgen en moest ik me soms door passages worstelen om de structuur te begrijpen.

Gelukkig werd dit gecompenseerd met de ingrediënten van een diepgaande karakterevolutie. Van hopeloze naïviteit tot ijselijke wraak, alles maakte Eva mee.

Daarenboven maakte de vlotte stijl van Spit het verhaal volks en aangrijpend. Om ten slotte het beruchte ijsblok niet te vergeten dat hét motief is in het verhaal.

”Het smelt” is dus zeker een waardig succesdebuut, maar het blijft een raadsel waarom deze gruwel neergeschreven staat.

Eerst had ik 'Ik ben er niet' gelezen. Dit boek had me zeer bevallen en dat zette mij aan om ook 'Het smelt' aan te schaffen.
In het begin weet je niet waar dit nu eigenlijk naartoe gaat. Je wordt geconfronteerd met zwarte wraakgevoelens van het hoofdpersonage zonder te kunnen achterhalen waarom. In flashbacks wordt je dan ondergedompeld in de sexuele spelletjes van drie jonge tieners. Het spijtige aan deze spelletjes is dat ze volgens een vast stramien verlopen. De schrijver kan dit dus een aantal keren herhalen met de nodige variaties om het verhaal spannend te houden. Je wordt rondgeleid door modale verscheurde Vlaamse gezinnen die kampen met alcoholproblemen, onbenul en boerenverstand. enz.
Maar geleidelijk ontaardt het hele verhaal om op het einde te ontploffen in een onvoorstelbare sadistische en macabere scene die dan rechtstreeks leidt naar de eigenlijke wraak.
Bij het lezen hiervan heb ik mij de vraag gesteld vanuit welke zieke fantasie en/of frustratie het mogelijk is dat een vrouw dergelijke gruwel beschrijft. Vanaf een zeker punt heb ik echt moeite moeten doen om verder te lezen.

Citaat: "Dat de zomermaanden me later het meeste zouden bijblijven wist ik al voor ze voorbij waren. Er viel meer zonlicht op onze bewegingen, herinneringen hieraan konden zich scherper ontwikkelen."

Het heeft een tijd geduurd voor ik een hele stapel te bespreken werken aan de kant geduwd heb om Het smelt van Lize Spit te gaan lezen. Met hypes komt het zelden goed, herinner ik mij van De eenzaamheid van de priemgetallen. Toch heeft deze jonge auteur, Lize Spit mij heel aangenaam verrast. Aanvankelijk besloot ik het boek een honderdtal bladzijden de kans te geven en mij dan naar ernstiger en beter werk te begeven. Maar na vijftig bladzijden wist ik dat ik deze rit ging uitzitten en zonder enige spijt.

De dame kreeg van het Vlaams Audiovisueel Fonds (VAF) steun kreeg om een scenario van een langspeelfilm te schrijven. En na haar overwinning in de schrijfwedstrijd Write Now! had Spit de uitgeverijen voor haar romandebuut voor het uitkiezen. Uiteindelijk ging ze in zee met de gloednieuwe uitgeverij Das Mag van het Nederlandse tijdschrift Das Magazin, waarin ze al een aantal teksten had gepubliceerd.
Liz deed een opleiding aan het Ritcs ook in de twee algemene jaren ‘audiovisuele kunsten’ en dan twee specialisatiejaren scenario schrijven en dat verklaart waarschijnlijk voor een stuk haar beeldende taal. Ook al wilde de auteur eigenlijk geen coming-of-age-roman schrijven toch is het wel een boek over volwassenwording geworden, een beetje in de lijn van Elvis Peeters' Wij, waarin de intimiteit als ze al aanwezig is is steeds bruut, wrang en een onbehaaglijk gevoel bezorgend de lezer intimideert. Wij was heel expliciet, Het smelt is donker en soms ook tragikomisch.

Een vrouw van 27 keert tegen oudjaar 2015 terug naar haar geboortedorp Bovenmeer in de Kempen en geeft in korte fragmenten een aantal beslissende gebeurtenissen uit de zomer van 2002 vrij, toen ze een jaar of 13 was. In Het beschrijft Spit in gebalde zinnen sterke, dorpse beelden waarin een drietal personages de spil van het verhaal vormen. De verstelster is uit haar geboortedorp naar Brussel verhuisd om architectuur te studeren en heeft daar een aardig appartement kunnen betrekken. Hoewel ze al een paar jaar in Brussel woont, en ze veel van wat er achter haar ligt wil vergeten, blijft het verleden knagen en doet haar meer en meer naar vergelding zoeken.Aanvankelijk lijkt haar jeugd kabbelend te zijn geweest in een dorp met veel sociale controle, waar de slager, één bakker, één kruidenier nog geen of toch weinig concurentie kennen van supermarkten, den Aldi misschien uitgezonderd.
Haar eerste levensjaren beleeft Eva dan ook als lid van ‘de drie musketiers’, een vriendschapsverbond tegen wil dank met Pim en Laurens, de enige twee jongens die net als zij in 1988 in Bovenmeer werden geboren. Dat maakte wel dat er op een gegeven moment niet genoeg vijfjarige kinderen zijn om een aparte kleuterklas mee te vullen. Voor de hoofdfiguur en haar twee 'collega's' wordt dan een speciaal ‘bijzetklasje’ gecreëerd, in een hogere klas, om daar zo goed en zo kwaad als dat gaat een op maat gemaakt lesprogramma te volgen. Ze blijven een drieling tot ze dertien zijn, in de zomer van 2002, wanneer een en ander uit de hand begint te lopen en he vertelster niet zo goed meer hoe ze met de puberale fantasieën van de twee jongens moet omgaan. Ook thuis maakt Eva al deel uit van even geforceerd trio. Net als haar oudere broer Jolan en haar jongere zusje Tes probeert ze aan het drankprobleem van haar beide ouders te ontsnappen en een beetje huiselijke warmte te vinden.
Bovenmeer en zijn inwoners tekenen het leven van Eva voor altijd ook wanneer ze in Brussel door een vrij anoniem leven dat verdoemde dorp probeert uit te gummen. Wanneer ze een uitnodiging krijgt van Pim om nog eens naar het dorp te komen om te herdenken dat zijn overleden broer Jan dertig geworden zou zijn, kan ze haar wraakgevoelens niet langer zwijgen opleggen. Op de grote dag vertrekt ze met een groot blok ijs in haar auto naar Bovenmeer brengt alle verhaaleindjes bij elkaar brengt en zorgt voor een onthutsende apotheose.

Hype of geen hype maar de auteur heeft wel een geslaagd beeld geschapen van een jeugdig gezelschap in een dorp gedurende de jaren negentig van vorige eeuw dat worstelde met een mix van communicatiestoornis en een overdosis testosteron.

Knap debuut. Heerlijk Vlaamse zinnen gesitueerd in een herkenbaar, typisch Vlaams dorpje: Bovenmeer.

Hét thema is voor mij hier toch: emotionele verwaarlozing. Een veel voorkomend vorm van mishandeling in (Vlaamse) gezinnen. Geen zichtbare blauwe plekken maar onzichtbare kwetsuren. Zo ook bij het hoofdpersonage Eva. We zien alles door haar ogen. Ze groeit op in een dysfunctioneel gezin. Vader toont Eva de strop die hij in de schuur aan een balk heeft gehangen. Moeder kan het leven niet aan en vervalt in alcoholmisbruik en depressie.

Eva is bevriend met Pim en Laurence, de enige twee andere kinderen die hetzelfde jaar als Eva zijn geboren. In de lagere school zitten ze samen in 'het bijzetklasje' want ook een klein dorpje in de Kempen heeft zijn beperkingen. Voor een klasje van drie is geen juf beschikbaar. Als jonge kinderen noemen ze zichzelf de drie musketiers. Maar hun verbond begint scheuren te vertonen wanneer de kinderen in de puberteit komen. De twee jongens lijken steeds meer geheimen te hebben voor Eva. Ze zetten een puntensysteem op waarbij ze elk meisje van school een score geven van 1 tot 10. Ze lokken meisjes naar een schuur waarbij ze óf een raadsel dienen op te lossen óf uit de kleren dienen te gaan. Eva wil hun vriendschap niet kwijt en gaat mee in het spel tot het vreselijk uit de hand loopt.

Jaren later zal ze wraak nemen.

De spanning wordt subliem opgebouwd waardoor je als lezer geboeid blijft verder lezen - waarom vervoert Eva het hele boek door die grote ijsklomp in de koffer van haar wagen? - en hoewel je al vrij vroeg in het verhaal aanvoelt dat dit alleen maar slecht kan aflopen, neemt het einde je toch bij de keel.